→ પૂર્વમાં આ ટેકરીઓ અમરેલી જિલ્લા સુધી વિસ્તરેલી છે.
→ ગિરનારી ટેકરીઓમાં સૌથી ઊંચામાં ઊંચું શિખર ગોરખનાથ છે . જે એકમાત્ર ગુજરાતનું સૌથી ઊંચામાં ઊંચું શિખર છે, જેની ઊંચાઈ 1117 મીટર છે.
→ આ ઉપરાંત ગિરનારમાં આવેલા અન્ય શિખરોમાં અંબાજી. કાલકા, ઓધડ, દાતારના ડુંગર (647 મીટર) નો સમાવેશ થાય છે.
→ આ ટેકરીઓ મુખ્યત્વે ડાયોનાઇટ અને મોનઝોનાઈટ જેવા અગ્નિકૃત ખડકોથી નિર્માણ પામેલો છે.
ગીરની ટેકરીઓ
→ ગિરનારની દક્ષિણે જતી ટેકરીઓની હારમાળા પૂર્વ તરફ અમરેલી જિલ્લાના મેદાન સુધીનો વિસ્તાર જોવા મળે છે તેને “ગીરની ટેકરીઓ” તરીકે ઓળખવામાં આવે છે.
→ ગીરની ટેકરીઓનો પ્રદેશ ગીચ જંગલોથી છવાયેલો છે જ્યાં ગીરનું અભયારણ્ય આવેલું છે.
→ ગીરની ટેકરીઓમાં જૂનાગઢ અને ગીર-સોમનાથમાં સાસણગીર, કનારા, નંદીવેલ, તુલસીશ્યામ, સરકલા વગેરે ડુંગર આવેલા છે.
→ ગીરની ટેકરીઓમાં સૌથી ઊંચું શિખર સરકલા છે, જેની ઊંચાઈ 643 મીટર છે.
→ મોરધારનું ઊંચું શિખર લાંચ અમરેલીમાં આવેલું છે.
→ અહીં અમરેલીી અને ગીર-સોમનાથ, જિલ્લાની સરહદ પર આવેલું તુલસીશ્યામ ગરમ પાણીના ઝરા માટે જાણીતું છે.
નાનાગીર / મોરધારની ડુંગર
→ ગીરની પૂર્વંમાં અમરેલી જીલ્લામાં નાનાગીર તરીકે પ્રદેશ આવેલો છે . ત્યાં આવેલા ડુંગરાળ પ્રદેશને મોરધારનો ડુંગર અથવા નાનાગીર તરીકે ઓળખાય છે.
→ મોરધારનું ઊંચું શિખર લાંચ અમરેલીમાં આવેલું છે.
→ જૂનાગઢમાં ગોરખનાથની બાજુમાં અંબાજી, કાલકા, દાતાર અને આધેડના ડુંગરો આવેલા છે. જ્યાં કાર્તિક પૂર્ણિમાની લીલી પરિક્રમા દર વર્ષે યોજાય છે.
→ મોરધારને ઓળંગી અમરેલી અને ભાવનગરમાં શેત્રુંજય ડુંગરમાળા જોવા મળે છે જેનું ઊંચું શિખર પાલિતાણા છે જે મંદિરોના શહેર તરીકે ઓળખાય છે. ત્યાં 863 જૈન દેરાસર આવેલા છે.
→ શેત્રુંજય નદીના કિનારા પર આવેલો આ ડુંગર જૈનોના યાત્રાધામ તરીકે જાણીતો છે.
→ આ ડુંગર પર 863 જૈન દેરાસર આવેલા છે.
→ પ્રથમ મંદિર પાલિતાણામાં નાગાર્જુન દ્વારા બનાવવામાં આવેલું છે.
→ શેત્રુંજયની દક્ષિણે મોરધાર અને મત્યાળાની ટેકરીઓં આવેલી છે.
→ ભાવનગરમાં આવેલા “સૌરાષ્ટ્રના કાશ્મીર” તરીકે જાણીતા મહુવાની ઉત્તરે લંગડી અને બીજા નાના ડુંગરો આવેલા છે.
→ ભાવનગરના પૂર્વ તરફના વિસ્તારમાં ખોખરા અને તળાજાના ડુંગર આવેલા છે.
→ તળાજાના ડુંગરો પાસે આવેલી બૌદ્ધ ગુફા વિશેષ જાણીતી છે.
ગિરનારનો ડુંગર
→ ગિરનારનો ડુંગર પર્વતોનો સમૂહ છે.
→ આ પર્વતમાં પાંચ શિખર આવેલા છે.
→ આ શિખરો ગિરનાર પર્વતની ટૂક તરીકે જાણીતા છે.
→ આ ટૂક તેની ઊંચાઈ પ્રમાણે ઉતરતા ક્રમમા નીચે પ્રમાણે છે.
ગોરખ શિખર
અંબાજી મંદિર
ગૌમુખી શિખર
જૈન મંદિર શિખર (નેમિનાથજી)
માળીપરબ
→ જેમાં સૌથી ઊંચી શિખર ગોરખનાથનું છે.
→ આ પર્વત પર અંદાજે 9999 પગથિયાં આવેલા છે. જેનું બાંધકામ સોલંકી રાજવી કુમારપાળે કરાવ્યું હતું.
→ અહીં દર વર્ષે ગિરનાર પરિક્રમા યોજાય છે. જેમાં ગિરનાર ચડવાની હરીફાઈ યોજાય છે.
→ મોર્યકાળ દરમિયાન ચંદ્રગુપ્ત મોર્ય તેના સુબા તરીકે સૌરાષ્ટ્રમાં ગિરિનગર મુકામે પુષ્યમિત્રની નિમણૂક કરી હતી. જેણે અહીં સુદર્શન તળાવનું નિર્માણ કર્યું હતું. જે ગુજરાતનાં સૌપ્રથમ જળાશય તરીકે જાણીતું છે.
→ ગિરનારને વસ્ત્રાપથ ક્ષેત્ર પણ કહે છે.
→ ગિરનાર ડુંગરાની તળેટી પર જમિયલશા દાતારનું આસન આવેલું છે.
→ ગિરનારની ટોચ પર ગુરુ ગોરખ દાતારનું આસન આવેલું છે.
0 Comments